loader image
WhatsApp Destek
Kriptografi-Cryptography

Bilgisayar teknolojilerindeki gelişmeler, her ne kadar verileri daha erişilebilir hale getirip büyük avantajlar sağlasa da dezavantajları da vardır. Örnek olarak çevrimiçi verileriniz, hırsızlık ve dolandırıcılık gibi tehditlere maruz kalabilir. Ancak kriptografi veya kriptoloji, olası risklere karşı bilgilerinizin veri depolama hizmetlerinde saklanmasını sağlayan bir sistemdir. Verileri şifreleyerek saklama ve iletme yöntemlerinin geçmişi antik çağlara dayanmaktadır. Dijital çağdan önce bile insanlar, istenmeyen kişilerin bu mesajlara ulaşmalarını engellemek için şifreleme yöntemleri kullanıyorlardı. Bununla birlikte bilgi işlem cihazlarının artan kullanımı, şifreleme bilimini yepyeni bir düzeye taşıdı.
Kriptografi Nedir ?
Kriptografi bilgi saklama bilimidir. Modern kriptografi, verileri şifrelemek ve şifresini çözmek veya bilginin bütünlüğünü ve gerçekliğini garanti etmek için matematiksel teorilerden ve hesaplamadan yararlanmaktadır.
Temel bir metin şifreleme sürecinde, bir düz metin (açıkça anlaşılabilen veriler), onu şifreli metne (okunamayan) dönüştüren bir şifreleme sürecinden geçer. Bunu yaparak, gönderilen bilgilerin yalnızca belirli bir şifre çözme anahtarına sahip bir kişi tarafından okunabilmesi garanti edilir.
Belirli kriptografik teknikler kullanılarak, güvenli olmayan ağlar üzerinden bile hassas veriler gönderilebilir. Şifreleme seviyesi, verilerin gerektirdiği koruma derecesine bağlı olacaktır. Örneğin, normal kişisel dosyalarda kullanılan güvenlik türü, kripto para birimi ağlarında kullanılanla aynı değildir.
Kripto Paralarda Kriptografi
Kriptografi teknolojisi kripto paralarda; ağda meydana gelen çeşitli işlemleri güvence altına almak, yeni para birimlerinin oluşumunu kontrol etmek ve dijital varlıkların ve coinlerin transferini doğrulamak gibi pek çok farklı amaç için kullanılmaktadır.
Kripto para birimleri, şifreleme tekniklerini ve şifreleme anahtarlarını kullanarak gerçek dünyada kullandığımız imzaları taklit eder. Kriptografi yöntemleri, veri değerlerini yalnızca verinin veya işlemin amaçlandığı kişilerin alabileceği, okuyabileceği ve işleyebileceği şekilde iletilmesini sağlayan matematiksel kodlar kullanmaktadır.
Kriptografinin nasıl çalıştığını öğrenmek, kripto para birimi sistemlerindeki önemini anlamak için çok önemlidir. Bitcoin, biri genel-özel anahtar çiftlerini oluşturmak, diğeri ise "madencilik" amacıyla olmak üzere üç farklı şifreleme yöntemi kullanmaktadır. Bitcoin gibi çoğu Blokzinciri sistemi, dijital işlemlerin çok güvenli bir şekilde gerçekleştirilebildiği merkezi olmayan ve halka açık bir defter olarak işlev görmelerine izin veren belirli bir kriptografik teknikler setinden yararlanmaktadır.
Modern kriptografi, çeşitli çalışma alanlarından oluşur, ancak en çok kullanılanlardan bazıları simetrik şifreleme, asimetrik şifreleme, karma işlevler ve dijital imzalarla ilgilenenlerdir.
Bitcoin protokolü, ağı güvence altına almak ve her işlemin geçerliliğini sağlamak için kriptografik kanıtlardan yararlanır. Dijital imzalar, her kullanıcının yalnızca kendi cüzdanındaki parayı harcayabileceğini ve bu fonların bir kereden fazla harcanamayacağını garanti eder. Örneğin Ali, Ayşe’ye 2 bitcoin gönderirse, Ali’nin cüzdanından coin çıktığını ve Ayşe’nin cüzdanına eklendiğini onaylayan bir işlem oluşur ancak bu işlem yalnızca dijital imza kullanarak gerçekleştirebilirler.
Bitcoin Protokolünün bir diğer önemli unsuru, Proof of Work (PoW) fikir birliği mekanizmasını ve madencilik sürecini tanımlayan Hashcash fonksiyonudur. PoW; ağın güvenliğini sağlamak, işlemleri onaylamak ve yeni madeni paralar oluşturmaktan sorumludur. Hashcash, SHA-256 adı verilen bir şifreleme işlevini kullanır.
Kriptografi, blockchain teknolojisinin önemli bir parçasıdır ve bu nedenle tüm kripto paralar için önemli bir unsurdur. Dağıtılmış ağlara uygulanan kriptografik kanıtlar, Bitcoin ve diğer merkezi olmayan dijital para birimlerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Kripto Paralarda Kullanılan Kriptografi Yöntemleri
Kripto paraların kriptografisinde kullanılan birden fazla yöntem mevcuttur. Bunlardan ilki “simetrik şifreleme kriptografisi”dir. Bu yöntemde aynı gizli anahtar kullanılarak ham mesaj hem kaynakta şifrelenir hem şifreli mesaj alıcıya iletilir hem de mesajın şifresi çözülür. Örneğin alfabedeki harfler “A=01”, “B=02”, “C=02” şeklinde şifrelenmiş olsun. “ALİ” mesajı bu şifreleme yöntemi ile iletilirken “01015012” şeklinde iletilecektir. Şifreleme metodolojisini bilmeyen biri, mesajı alsa da anlamlandıramayacaktır. Bu basit bir örnek gibi görünse de gelişmiş güvenlik için birçok karmaşık varyasyon mevcuttur. Bu yöntem, minimum operasyonel ek yük ile basit uygulama avantajları sunmaktadır ancak paylaşılan anahtarın güvenlik sorunlarından ve ölçeklenebilirlik sorunlarından muzdariptir.
İkinci yöntem, verileri şifrelemek ve şifresini çözmek için genel ve özel olmak üzere iki farklı anahtar kullanılan “asimetrik şifreleme kriptografisi”dir. Açık anahtar, fon alıcısının adresi gibi açık bir şekilde yayılabilirken, özel anahtar yalnızca sahibi tarafından bilinir. Bu yöntemde, bir kişi bir mesajı alıcının genel anahtarını kullanarak şifreleyebilir, ancak yalnızca alıcının özel anahtarı ile şifresi çözülebilir. Bu yöntem, kripto para birimi işlemleri için iki önemli kimlik doğrulama ve şifreleme işlevinin elde edilmesine yardımcı olur. İlki genel anahtarın, mesajın gerçek göndericisi için eşleştirilmiş özel anahtarı doğrulamasıyla elde edilirken, sonraki aşama yalnızca eşleştirilmiş özel anahtar sahibinin şifrelenmiş mesajın şifresini başarıyla çözmesi sonucu gerçekleşebilir.
Üçüncü şifreleme yöntemi ise ağdaki işlemlerin verilerinin bütünlüğünü verimli bir şekilde doğrulamak için kullanılan hashingdir. Blockchain verilerinin yapısını korur, insanların hesap adreslerini kodlar, hesaplar arasında gerçekleşen işlemleri şifrelenmesini ve blok madenciliğini mümkün kılar. Ek olarak dijital imzalar, gerçek katılımcıların kimliklerini ağa kanıtlamalarına izin vererek çeşitli şifreleme süreçlerini tamamlar.
İstenen özelleştirme seviyelerine sahip yukarıdaki yöntemlerin çoklu varyasyonları, çeşitli kripto para birimi ağlarında uygulanabilir.
bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 122,741.89
ethereum
Ethereum (ETH) $ 4,489.77
bnb
BNB (BNB) $ 1,326.22
tether
Tether (USDT) $ 1.00
xrp
XRP (XRP) $ 2.87
solana
Solana (SOL) $ 222.40
usd-coin
USDC (USDC) $ 0.999979
staked-ether
Lido Staked Ether (STETH) $ 4,488.69
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.248953
tron
TRON (TRX) $ 0.33755
cardano
Cardano (ADA) $ 0.823128
wrapped-steth
Wrapped stETH (WSTETH) $ 5,458.84
wrapped-beacon-eth
Wrapped Beacon ETH (WBETH) $ 4,846.22
wrapped-bitcoin
Wrapped Bitcoin (WBTC) $ 122,681.87
chainlink
Chainlink (LINK) $ 22.07
ethena-usde
Ethena USDe (USDE) $ 1.00
figure-heloc
Figure Heloc (FIGR_HELOC) $ 0.996891
sui
Sui (SUI) $ 3.50
hyperliquid
Hyperliquid (HYPE) $ 46.46
stellar
Stellar (XLM) $ 0.382995
avalanche-2
Avalanche (AVAX) $ 28.42
wrapped-eeth
Wrapped eETH (WEETH) $ 4,846.67
bitcoin-cash
Bitcoin Cash (BCH) $ 580.22
weth
WETH (WETH) $ 4,497.00
hedera-hashgraph
Hedera (HBAR) $ 0.218638
leo-token
LEO Token (LEO) $ 9.66
litecoin
Litecoin (LTC) $ 116.49
binance-bridged-usdt-bnb-smart-chain
Binance Bridged USDT (BNB Smart Chain) (BSC-USD) $ 1.00
coinbase-wrapped-btc
Coinbase Wrapped BTC (CBBTC) $ 122,668.87
usds
USDS (USDS) $ 1.00
mantle
Mantle (MNT) $ 2.41
shiba-inu
Shiba Inu (SHIB) $ 0.000012
crypto-com-chain
Cronos (CRO) $ 0.20161
the-open-network
Toncoin (TON) $ 2.75
usdt0
USDT0 (USDT0) $ 1.00
whitebit
WhiteBIT Coin (WBT) $ 44.32
polkadot
Polkadot (DOT) $ 4.16
monero
Monero (XMR) $ 324.39
ethena-staked-usde
Ethena Staked USDe (SUSDE) $ 1.20
world-liberty-financial
World Liberty Financial (WLFI) $ 0.177622
uniswap
Uniswap (UNI) $ 7.81
okb
OKB (OKB) $ 219.39
dai
Dai (DAI) $ 1.00
aave
Aave (AAVE) $ 279.40
bitget-token
Bitget Token (BGB) $ 5.67
pepe
Pepe (PEPE) $ 0.000009
ethena
Ethena (ENA) $ 0.544455
aptos
Aptos (APT) $ 5.29
near
NEAR Protocol (NEAR) $ 2.96
memecore
MemeCore (M) $ 2.07
aster-2
Aster (ASTER) $ 2.03
jito-staked-sol
Jito Staked SOL (JITOSOL) $ 274.77
bittensor
Bittensor (TAO) $ 333.08
ethereum-classic
Ethereum Classic (ETC) $ 19.23
ondo-finance
Ondo (ONDO) $ 0.914946
story-2
Story (IP) $ 9.17
blackrock-usd-institutional-digital-liquidity-fund
BlackRock USD Institutional Digital Liquidity Fund (BUIDL) $ 1.00
binance-peg-weth
Binance-Peg WETH (WETH) $ 4,502.50
binance-staked-sol
Binance Staked SOL (BNSOL) $ 239.11
usd1-wlfi
USD1 (USD1) $ 0.999904
worldcoin-wld
Worldcoin (WLD) $ 1.20
c1usd
Currency One USD (C1USD) $ 0.999842
paypal-usd
PayPal USD (PYUSD) $ 1.00
polygon-ecosystem-token
POL (ex-MATIC) (POL) $ 0.238546
internet-computer
Internet Computer (ICP) $ 4.45
jupiter-perpetuals-liquidity-provider-token
Jupiter Perpetuals Liquidity Provider Token (JLP) $ 5.82
arbitrum
Arbitrum (ARB) $ 0.42535
susds
sUSDS (SUSDS) $ 1.07
zcash
Zcash (ZEC) $ 135.53
pump-fun
Pump.fun (PUMP) $ 0.006016
kucoin-shares
KuCoin (KCS) $ 15.92
kaspa
Kaspa (KAS) $ 0.075583
rocket-pool-eth
Rocket Pool ETH (RETH) $ 5,142.70
gatechain-token
Gate (GT) $ 16.67
pi-network
Pi Network (PI) $ 0.241786
vechain
VeChain (VET) $ 0.02273
pudgy-penguins
Pudgy Penguins (PENGU) $ 0.03146
algorand
Algorand (ALGO) $ 0.219889
cosmos
Cosmos Hub (ATOM) $ 4.08
usdtb
USDtb (USDTB) $ 1.00
kinetic-staked-hype
Kinetiq Staked HYPE (KHYPE) $ 46.60
kelp-dao-restaked-eth
Kelp DAO Restaked ETH (RSETH) $ 4,737.91
flare-networks
Flare (FLR) $ 0.023073
render-token
Render (RENDER) $ 3.38
sei-network
Sei (SEI) $ 0.284539
wbnb
Wrapped BNB (WBNB) $ 1,326.43
stakewise-v3-oseth
StakeWise Staked ETH (OSETH) $ 4,739.61
bfusd
BFUSD (BFUSD) $ 0.99977
hash-2
Provenance Blockchain (HASH) $ 0.03314
liquid-staked-ethereum
Liquid Staked ETH (LSETH) $ 4,849.46
filecoin
Filecoin (FIL) $ 2.30
plasma
Plasma (XPL) $ 0.886517
falcon-finance
Falcon USD (USDF) $ 0.996683
sky
Sky (SKY) $ 0.067073
pancakeswap-token
PancakeSwap (CAKE) $ 4.55
bonk
Bonk (BONK) $ 0.00002
tether-gold
Tether Gold (XAUT) $ 4,039.44
official-trump
Official Trump (TRUMP) $ 7.59
lombard-staked-btc
Lombard Staked BTC (LBTC) $ 122,359.78
fetch-ai
Artificial Superintelligence Alliance (FET) $ 0.556913